از سال 1960 میلادی که شبکه اینترنت به صورت جهانی شناخته شد تا به امروز تکامل و توسعه قابل توجهی یافته است. با توسعه و رشد شبکه جهانی اینترنت وب سایت ها نیز به وجود آمدند، از اواسط دهه 90 تا سال 2000 میلادی هر روز تعداد وب سایت ها بیشتر از قبل می شد تا جایی که در سال 2010 تعداد سایت های موجود دیگر غیر قابل شمارش بود. امروزه نیز هر ساعت صد ها وب سایت به دنیای اینترنت پا میگذارند. دانش طراحی وب سایت به سال ها قبل بر میگردد. در زمان های گذشته که استفاده از اینترنت در حال گسترش بود، راه اندازی وب سایت نیز فراگیر شد البته تعداد طراحان و علاقه مندان به این حرفه بسیار اندک بودند.
وب سایت هایی که در گذشته طراحی میشدند از جذابیت زیادی برخوردار نبودند فناوری موجود در آن زمان تنها به چند تکه کد خلاصه میشد و هیچ منبعی برای ساختن وب سایت وجود نداشت. امروزه وب سایت ها به روش های مختلف به سرعت طراحی می شوند که نتیجه آنها یک سایت جذاب و سازگار است. به صورت کلی میتوان گفت در طراحی وب سایت مواردی مثل سرعت سایت، طراحی ساده برای دسترسی آسان به قسمتهای مختلف سایت، گرافیک با کیفیت و ظاهر جذاب مهم هستند؛ اما طراحی وب سایت چیست؟
وب سایت هایی که در گذشته طراحی میشدند از جذابیت زیادی برخوردار نبودند فناوری موجود در آن زمان تنها به چند تکه کد خلاصه میشد و هیچ منبعی برای ساختن وب سایت وجود نداشت.امروزه وب سایت ها به روش های مختلف به سرعت طراحی میشوند که نتیجه آنها یک سایت جذاب و سازگار است. با ما همراه باشید تا در ادامهی مقاله سیر انقلاب طراحی سایت، عوامل موثر در این انقلاب، شرح و بسط طراحی سایت از نظر نوع طراحی و تحلیل فنی و اقتصادی، فرآیند طراحی سایت و در نهایت جایگاه هوش مصنوعی در میدان رقابت با طراحان سایت بپردازیم.
لیست مطالب
طراحی وبسایت در روزهای آغازین خود بدون جذابیت بصری و در صفحههای کاملا سیاه با چندین مونوپیکسل کوچک به نمایش گذاشته میشد. سایت های نخستین براساس طراحی های جدول محور با زبان HTML بنا میشدند و معمولترین شیوه در طراحی سایت بود. این زبان نشانه گذاری یک جلوه و ساختار ساده (تیتر، پاراگراف ،توانایی لینک دهی و …) به پایگاه های اینترنتی میداد؛ این روش ساده و متفاوتی در اینترنت بود که باعث میشد کاربران با یک مرورگر سایت ها را مشاهده کنند. بعد از مدتی روشی برای دستهبندی ساختار صفحات سایت متولد شد که محتوای بدنهی سایت را از بخش های دیگر که جلوهی زیباییشناسی داشتند، جدا میکرد. این تکنیک در قالب مفهومی به نام css مطرح شد.
وب سایت های اولیه توانستند جایگاه خوبی در میان کاربران به دست بیاورند. اما تکنولوژی آنها بسیار محدود بود و پیش بینی میشد با گذشت زمان این نوع طراحی وبسایت پاسخگو نیازهای مردم نباشد. طراحی استاتیک سایت منجر به ایجاد ساختار شکننده برای سایت و مشکل در نگهداری آن شده بود. وبسایت هایی که در گذشته طراحی میشد بیشتر جنبه تابلوهای تبلیغاتی را داشتند این موضوع نشان دهنده بازاریابی سنتی است. سایت هایی که مملو از بنر ها و عکس های تبلیغاتی هستند چیزی کمتر از انتظار ما از طراحی وب سایت است. تبلیغات زیاد در گذشته باعث جذب مخاطب میشدند اما امروزه استفاده از عکس ها و بنر ها در وب سایت با هدف تبلیغ برای کاربران آزاردهنده میباشد.
دو عامل بزرگ منجر به طراحی وب سایت های اولیه شدند:
در گذشته هیچ تکنولوژی خاصی وجود نداشت که از گرافیک و تصاویر و … پشتیبانی کند. با توسعه اینترنت محققان به این فکر افتادند که با استفاده از آن پایگاه هایی را به وجود بیاورند که از گرافیک هم پشتیبانی کند. در ابتدا وب سایت ها به صورت ساده طراحی میشدند با گذشت زمان و با استفاده از زبان های کدنویسی منعطف و طراحی وب سایت توسعه پیدا کرد.
بازاریابی سنتی در گذشته، باعث رونق و توسعه بسیاری از کسب و کار ها شده است اما با گذشت زمان و رشد اینترنت، نیاز به تغییرات و توسعه در بازاریابی سنتی حس میشد به همین دلیل فعالان این حوزه تصمیم گرفتند با استفاده از اینترنت، بستری را برای بازاریابی جدید فراهم نمایند و امروزه به وضوح می توان مشاهده کرد که بازاریابی سنتی دوران افول خود را می گذراند و پیش بینی می شود در آینده ای نزدیک به طور کامل منسوخ شود. با فراگیر شدن راه اندازی وب سایت ها، بازاریابی اینترنتی و آنلاین نیز پایه گذاری شد؛ البته در سال های اول به دلیل امکانات محدود وب سایت ها، بازاریابی آنلاین نتوانست جایگاه مناسبی در میان کسب و کار ها به دست بیاورد.
فردی به نام براندن آیک زبان جاوااسکریپت را طراحی کرد. همانطور که بالاتر بیان شد اصلیترین عامل درخلق جاوااسکریپت ایستایی صفحات وب و نبود قابلیت مناسب برای تعامل با کاربر بود. با ورود جاوااسکریپت به عرصهی طراحی سایت محدودیتهایی که زبانHTML بر طراحی وب سایت تحمیل میکرد برطرف شد علاوه بر اینکه از زبان HTML همچنان در طراحی وب سایت استفاده میشد ولی طراحی صرفا استاتیک صفحات سایت کنار گذاشته شده بود.
جاوا اسکریپت با بدعت خود محتوای انیمیشنی، فرم اعتبارسنجی، سایر محتواهای پویا، نمایش تاریخ و ساعت در سایت، ایجاد تست کپچا وسوالات امنیتی و تغییرات در حالات المانهای سایت با حرکات موس رادر صفحات وب فعال کرد. برای تجربه ی لذت طراحی وب سایت در آموزشگاه دارکوب، می توانید دوره های Html و css، جاوا اسکریپت را با تیم طراحی وب سایت دارکوب بیاموزید. در ادامه به تفصیل به این میپردازیم که:
“ساختار وب سایت“، “انواع وب سایت از نظر نوع طراحی“و “تحلیل طراحی وب سایت از نظر اقتصادی” بر چه اساس تعریف میشود.
وبسایتها براساس مدل کدنویسی و مدیریت محتوا به چند دسته کلی قابل تقسیم هستند که به سه دسته اصلی آنها میپردازیم:
اکثر سایتهاییکه فقط با HTML طراحی شده اند از دسته سایتهای استاتیک یا ثابت هستند. طراحی سایتهای استاتیک به گونهایی است که تمام اطلاعات موردنیاز باید از ابتدا در آن درج شود و برای ایجاد تغییرات در سایت نیاز به دانش کدنویسی داریم این نوع طراحی سایت معمولا زمانی استفاده میشود که نیازی به آپدیت های سریع و کوتاه مدت برای سایت نباشد. کدنویس میتواند با بهینه کردن کدها باعث افزایش سرعت بارگذاری صفحات سایت شود. امنیت سایتهای استاتیک نسبت به دیگر انواع سایتها به دلیل وجود حفره های امنیتی کمتر، بیشتر است و طبیعتا به دلیل کدنویسی نسبتا ساده و امنیت بالا قیمت طراحی سایتهای استاتیک بسیار مقرون به صرفه است. این سبک از سایت به کسانی که صرفا نیاز به یک الی دو بار بروزرسانی سالیانه و طراحی وب سایت ارزان دارند پیشنهاد میشود.
اکثر سایت های پویا با زبان هایی مثلPHP و زبان های دات نت نوشته میشوند و برای قابلیت های بیشتر و استایل دهی به ساختار کد از css و silver light کمک میگیرند. برنامه نویس سایت قالب اصلی سایت را کدنویسی میکند و ادمین سایت هر زمان که بخواهد میتواند محتوایی کم و زیاد کند.سایت های داینامیک به دلیل به کارگیری زبان های برنامه نویسی پیشرفته میتوانند صفحات هوشمند و یا قابلیت جستجو و … را برخوردارباشند.
وردپرس یک سیستم مدیریت محتوای محبوب جهانی است که به کمک آن سایت ها و وبلاگ ها را میتوانیم راه اندازی کنیم. وردپرس در ابتدا یک سیستم رایگان برای وبلاگنویسی بود که توسط مت مولنوگ طراحی و ساخته شد. وردپرس با زبان برنامه نویسی PHP کدنویسی شده است و در حال حاضر طیف وسیعی ازسایت های جهان با وردپرس طراحی شده اند. از مزیتهای برجستهی طراحی سایت با وردپرس کاهش چشمگیر هزینه های طراحی سایت و بینیاز شدن از پشتیبان سایت در عین حال که با طراحی های بصری متنوع در قالب theme، مدیریت آسان، به روزرسانی رایگان، داشتن امنیت بالا، کدنویسی استاندارد، سئوی مناسب و پلاگین های متعدد را میتوان نام برد. با سیستم مدیریت محتوای وردپرس میتوانیم برای پیادهسازی انواع سایت ها از جمله وبسایت های شخصی،وبسایت های خبری، وب سایت های فروشگاهی، وبسایت های مشاغل یا دولتی و … اقدام کنیم.
امروزه داشتن وب سایت لازمهی دوام یک کسب و کار است زیرا بستر آنلاین در تمام لایههای زندگی ما بهخصوص بیزینس و بازاریابی نفوذ کرده است. یک کسب و کار برای به دست آوردن اعتبار، ساخت برند، ارائه خدمات و یا محصولات خود، جذب مشتریان در سطح وب، کاهش هزینههای مارکتینگ، بهرهمند بودن از یک تریبون اختصاصی و دسترسی پذیری آسان برای مشتری و … به وبسایت شخصی خود نیاز دارد. با اینکه راههایی برای طراحی سایت به صورت رایگان وجود دارد ولی هر سطحی از هزینه و قیمت طراحی وب سایت در نهایت باعث بهینه شدن و کاهش هزینه هایی که برای مارکتینگ یک بیزینس میپردازید خواهد شد؛ به این صورت که با بررسی دقیق رفتار و خواسته و نیازهای مشتریان و مخاطبان خود تمام اطلاعات موردنیاز برای تبلیغات و بازاریابی را با جزییات دقیق در عین صرفه جویی در زمان به دست خواهید آورد.
با گذشت زمان توسعه دهندگان شروع به ارزیابی وب سایت ها کردند. آنها نحوه ارتباط کاربران اینترنت را با وب سایت شان مورد بررسی قرار دادند. حدود 2000 طراح شروع به آنالیز رفتار کاربران در مواجه با وب سایت های مختلف کردند. الگوی طراحی وب سایت ممکن است هر سال تغییر کند یا چند سال تغییری نداشته باشد در هر صورت مدیران وب سایت ها باید در تلاش باشند تا طبق آخرین متد طراحی وب سایت عمل کنند زیرا توسعه دهندگان با توجه به رفتار های کاربران الگو های طراحی را معرفی می کنند به همین دلیل لازم است وب سایت ها با توجه به الگو های جدید توسعه یابند.
فرآیند طراحی وب سایت به صورت جامع شامل چند مرحلهی اصلی است که در ادامه به آنها میپردازیم:
طراح سایت برای خلق یک طراحی مناسب و کاربر پسند نیاز است کلیاتی از بیزینس پلن پروژه را مطلع باشد تا هدف نهایی وبسایت را شناسایی و پیادهسازی کند و بتواند طرحی مناسب برای رقابت با سایر رقبای بیزینس موردنظر خلق کند. در تعیین هدف برای طراحی سایت برند خود باید المان هایی را در نظر داشته باشید که توجه به آن ها باعث جهت دهی بهتر در هدف گذاری شما خواهد شد؛پاره ایی از این مولفه های حائز توجه شامل: مخاطب هدف سایت، تعیین هدف تجاری سایت (سایت فروشگاهی است یا شرکتی یا سرگرمی و… )، استراتژی سایت برای برندسازی و انتظارات کاربران از سایت می باشد.
متناسب با اینکه اهداف پروژه چقدر گسترده یا محدود هستند، گستردگی یا محدود بودن پروژه تعریف می شود. علاوه بر گستردگی صفحات وب، ویژگی هایی از پروژه مانند جدول زمانی می توانند در تعریف این وسعت اعمال نقش کنند.
متناسب با اهداف پروژه وسعت پروژه را تعریف میکنیم. هزینه های مربوط به طراحی و توسعه وب سایت ها متفاوت می باشد و اغلب افراد سعی می کند روش هایی را انتخاب نمایند که حداقل هزینه را در بر بگیرد. یکی از این روش های مرسوم طراحی وب سایت استفاده از قالب های آماده می باشد، که البته توصیه نمی شود.
محتوا انواع گوناگونی دارد که در اشکال مختلفی مثل محتوای متنی، محتوای تصویری و عکس، محتوای ویدئویی یا اینفوموشن و گرافیکی دیده می شود اما رایج ترین و محبوب ترین نوع محتوا، محتوای متنی است. طبق الگوریتم های به روز سئو تمام فرمت های محتوا قابل امتیاز دهی و دیده شدن از طریق خزنده ها و اسپایدر های گوگل هستند ولی قدرتی که این الگوریتم ها در تحلیل محتوای متنی دارند در تحلیل سایر اشکال محتوا ندارند به بیان واضح تر، محتوای متنی امتیاز ایندکس شدن از سمت ربات های گوگل را دارد و این امتیازی است که سایر اشکال محتوا به این صورت از آن بهره نمی برند.
به تازگی سبک بصری محتوا در عموم سایت های مطرح بسیار مورد توجه کاربران قرار گرفته است و به ابن معناست که این محتوا در نظر گوگل هم ارزشمند تلقی شده است و تاثیر مستقیمی در تغییر الگوریتم های سئو گذاشته است؛ زیرا که جلب نظر کاربر و تاثیر گذاری و برانگیختن میل کاربر به محتوا همان هدفیست که سئو به دنبال دارد. بزرگترین دغدغه ایی که همراه با تولید محتوای سایت در ذهن متبادر می شود این است که چگونه بهینه شده و صحیح تولید محتوا کنیم که از فیلتر الگوریتم های سئوی سایت با امتیاز بالایی عبور کنیم در عین حالی که با کاربر تعامل خوبی ایجاد کنیم.
پس تولید محتوا بر مبنای دو هدف اساسی صورت می گیرد:
تعامل با کاربر، هدف اول تولید محتواست. در صورتی هدف اول یا همان تعامل مناسب با کابر اتفاق می افتد که محتوا جامع ودربرگیرنده باشد که بتواند تقریبا بیشتر سوالات ذهن کاربر را پاسخ دهد و خوانندگان را درگیر کند که لازمه ی آن، متن و نوشتار با کیفیت در کنار عناصر ساختاری جذاب است.
هدف دوم سئو سایت است. محتوا بهینه سازی وب سایت یا سئو وب سایت مسیری آهسته و پیوسته است که پایانی ندارد؛ حتی زمانی که سایت شما رتبه اول گوگل را به دست آورد همچنان برای نگه داشتن جایگاه خود در میدان رقابت سئو باید مسیر بهینه سازی سایت را ادامه دهد. سئوی سایت مبحث بسیار گسترده ایی است که در این جا نمیتوان به تفصیل به آن پرداخت اما اگر بخواهیم کلیات برجسته مسیر سئو را شرح دهیم به پیدا کردن کلمات کلیدی به کمک Google Keyword Planner، شناسایی عبارات پرطرفدار دارای کلمات کلیدی به کمک Google Trends، بهینه سازی وب سایت با ابزارهای پیشرفته سئو و حتی توجه به جزییاتی دیگر مانند متادیسکریپشن وب سایت می توان اشاره کرد.
حدودا در ده سال قبل که هنوز اسمارت فون ها به بازار هجوم نیاورده بودند و حتی قابلیت های گسترده ی امروزی را هم نداشتند؛ برای جستجو در سایت ها معمولا از لپ تاپ یا کامپیوتر های خانگی استفاده می شد و به همین دلیل نیاز بود که سایت ها صرفا در ابعاد مانیتور های خانگی طراحی شوند ولی با روند صعودی قابلیت های اسمارت فون ها و ورود سریع آن ها به بازار، دنیای جدیدی در طراحی سایت مورد توجه قرار گرفت و اهمیت طراحی متناسب با سایز و ابعاد گوشی همراه هر روز بیشتر از قبل شد همانطور که آمارها هم تایید می کنند که برای عمده سایت ها جستجو از طریق مرورگرهای گوشی همراه انجام می گیرد. با توجه به ضرورت طراحی سایت متناسب با اسمارت فون ها،قابلیت واکنش گرایی در طراحی سایت اهمیتی دو چندان پیدا کرد.
بزرگترین مانع پیش رو برای طراحی وب سایت ریسپانسیو تنوع بسیار در مدل های موبایل و تبلت و لپ تاپ و مانیتور در بازار است؛ بهینه سازی طراحی وب سایت متناسب با تمامی اسکرین ها امری نشدنیست؛ منطقی ترین راه حل موجود توجه به اولویت های مشتریان در هنگام خرید دستگاه است که تحقیقات بازار مارکتینگ، گویای این است که موبایل با بیشترین متقاضی در اولویت اول و دسکتاپ و لپ تاپ را در اولویت دوم فروش و تقاضا قرار دارد.
بعد از رعایت مراحل بالا و پاره ایی دیگر از مراحل که به دلیلی گستردگی بسیار نمی توان به تفصیل به یکایک آن ها پرداخت به مرحله تست وب سایت و سپس راه اندازی و قرارگیری وب سایت در دسترس عموم می رسیم. بعد از بارگذاری تمام محتوای متنی و تصویری و ویدئویی وب سایت، برای تست وب سایت خود اقدام می کنیم. هر صفحه از وب سایت را باید به طور کامل تست کنیم به طوری که تمام لینک ها، لود صفحات، رابط کاربری آسان، کدنویسی مناسب،طراحی ریسپانسیو یا واکنشگرا در تمامی دستگاه ها و مرورگر ها و هر خطای ممکن دیگری بررسی شود. اگر تمام موارد مطرح شده آزمایش شد دیگر زمان آن فرارسیده است سایت در دسترس عموم قرارگیرد.
با ذهنیت تاریکی که سینمای مارول و فیلم های science fiction درباره ی هوش مصنوعی در ذهن عموم مردم ساخته بودند از بدو ورود هوش مصنوعی به دنیای تکنولوژی، به این متهم شد که قصد دارد تمامیت جایگاه انسان را از همه لحاظ غصب کند. یکی از بزرگترین این دغدغه ها، ترس از ناکارآمدی انسان در قیاس با هوش مصنوعی و حذف تدریجی انسان ها از بازارکار اکثریت مشاغل است که شغل طراحی وب سایت، از این چالش به دور نیست.
سوالی که مطرح است این است که چقدر این احتمال مطرح می باشد، طراحان وب سایت از این میدان رقابتی به دست هوش مصنوعی حذف شوند؟
نمی توان جواب قطعی به این پرسش داد و صرفا با دقت با شواهدی می توان احتمالاتی را حدس زد. حداقل یک نسل است که امکان طراحی سایت بدون دانش فنی و به کمک سایت سازها با امکانات بسیار گسترده وجود دارد با این وجود هنوز چیزی از جایگاه طراحان وب سایت کم نشده حتی به محبوبیت این شغل هرروزه افزوده می شود که همین دلیل سندی بر این است که فرآیند طراحی وب سایت به صورت اختصاصی هنوز توسط ربات ها کنار زده نشده است. نکته ی حائز اهمیت این است که هوش مصنوعی عملکردمان را در طراحی وب سایت تغییر داده است؛ همچنین در آینده هم شیوه ی اجرای بخش قابل توجی از مسیر طراحی وب سایت را تغییر خواهد داد. به جز دلایل فنی ذکر شده در حال حاضر بزرگترین ضعف هوش مصنوعی، ناتوانی در تعامل با انسانها برای درک نیاز ها و حتی آموزش دیدن به کمک آن هاست. دلایل فنی و توجیهات اقتصادی بسیاری می توان نام برد که ثابت می کند هوش مصنوعی دستیار ماست نه رقیب؛ با این وجود ما برای هر رخداد غیرمنتظره ایی در آینده باید آماده باشیم.